လူ႔ဘ၀ဆိုတာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ဖြဲ႔စည္းထားသည္ဟု ကၽြႏ္ုပ္ေျပာပါလွ်င္လြန္မည္မဟုတ္ပါ။ လူတိုင္း၊ အရြယ္တိုင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြခ်ၾကရပါတယ္။ ကေလးငယ္ေတြပင္လွ်င္ ငိုမည္လား မငိုဘူးလား၊ ငါငိုလိုက္လို႔ ဒီမုန္႔ရမွာလား အရိုက္ခံရမွာလား သူလည္းတြက္ခ်က္ရပါတယ္။ ဦးေနာက္အလုပ္လုပ္ရပါတယ္။ သူ႔အတြက္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရတာ လြယ္တဲ႔အလုပ္ေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ ကေလးငယ္တစ္ေယာက္အတြက္ေတာ့ ဒါဟာ မဟာစြန္႔စားခန္းၾကီးတစ္ခုပါ။
ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ျခင္းစြမ္းအားေတြဟာ လူတစ္ေယာက္ႏွင့္တစ္ေယာက္မတူညီၾကပါဘူး။ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္စြမ္းမရွိသူဟာ ေလထဲတိုက္အိမ္ေဆာက္ေနရသလိုပါပဲ အေတြးအိမ္မက္ေတြထဲမွာပဲ လြင့္ေျမာေနတတ္ပါတယ္။ ဘာဆံုးျဖတ္ခ်က္မွမခ်ႏိုင္လို႔ ဘယ္မွလဲမေရာက္ပါဘူး။ ဘာမွလည္းမျဖစ္ပါဘူး။ သူ႔ဟာအခ်ဳပ္အေႏွာင္ေတြနဲ႔ ေနေနရသူပါ။ လူတစ္ေယာက္ဟာလြတ္လပ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြခ်ရဲရပါတယ္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ျခင္းဟာ ေၾကာက္ရြံ႔မွဳ၊ စိုးရိမ္မွဳ၊ သံသယရွိမွဳ၊ မေသခ်ာမွဳ တို႔မွလြတ္ေျမာက္ေစျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္သင္ဟာ လြတ္လပ္သူျဖစ္ခ်င္ပါက ရဲရင့္တဲ႔ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြခ်ရပါမယ္။ သတၱိရွိရပါမယ္။
ဆံုးျဖတ္ျခင္းဆိုတာ ကိစၥတစ္ခုကို သတၱိရွိစြာ ရင္ဆိုင္ျခင္းျဖစ္တယ္၊ သူ႔မွာဟိုလိုလို ဒီလိုလိုအေတြးေတြကေန ကင္းေ၀းတယ္၊ ဘက္တစ္ဖက္မွာ ခိုင္ခိုင္မာမာရပ္တည္ျခင္းစြမ္းအားေတြရွိတယ္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ခုဟာ အထက္သို႔ဦးတည္သလို ေအာက္သို႔လဲထိုးဆင္းသြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မဆံုးျဖတ္ပဲနဲ႔ေတာ့ ဘယ္မွေရာက္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်သာ ခ်ပါ။ မွားမွာမေၾကာက္ပါနဲ႔။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွားျခင္းက ဘာမွမဆံုးျဖတ္ဘဲေနသူထက္ သတၱိရွိရာေရာက္ပါတယ္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွားမွန္းသိပါက အမွန္သို႔အျမန္ျပန္ျပင္ႏိုင္ပါတယ္။
ကၽြႏု္ပ္တို႔ရဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြဟာ ကၽြႏ္ုပ္တို႔သမိုင္းေတြပါပဲ။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ွငယ္ငယ္ကဆိုလွ်င္ စာက်က္ရမွာလား၊ ေဘာလံုးသြားကန္ရမွာလား ခဏ ခဏဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရပါတယ္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရတာလြယ္တယ္ လို႔ေတာ့မထင္လိုက္ပါနဲ႔ အခန္႔မသင့္ရင္ ၾကိမ္လံုးစာမိသြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ၁၀တန္းျပီးေတာ့ တကၠသိုလ္တက္ဖို႔ အတြက္ ဘယ္တကၠသိုလ္ေလွ်ာက္ရမယ္ဆိုတာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ၾကရပါတယ္။ လြယ္တယ္လို႔ေတာ့မထင္လိုက္ပါနဲ႔ ဟိုလူ႔လိုက္ေမး ဒီလူ႔လိုက္ေမးနဲ႔ ကိုယ္နဲ႔အကိုက္ဆံုးကို ေရြးခ်ယ္ရတာပါ။ ဒီေနရာေတြဟာ ဘ၀ရဲ့ၾကီးမာတဲ႔ အခ်ိဳးအေကြ႔ေတြပါ။ သတၱိရွိရွိနဲ႔ဆံုးျဖတ္ရပါတယ္။ အခ်ိဳ့မဆံုးျဖတ္ရဲလို႔ သူမ်ားလုပ္တာလိုက္လုပ္ရင္း ကိုယ္စိတ္မပါတာျဖစ္ေနလို႔ မွားသြားၾကျပီးအခ်ိန္ေတြ ကုန္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ ဒါဆံုးျဖတ္ခ်က္မခ်ရဲတဲ့ ဆိုးက်ိဳးေတြပါပဲ။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွားခ်မိ ရင္လဲ မွားမွန္းမသိပါက ဒုကၡေရာက္တတ္ပါတယ္။
ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ခုရဲ့ေနာက္မွာ ဇြဲရွိမွဳ၊ ၾကိဳးစာမႉ၊ ပညာရွိမႉ၊ မနားမေနေဆာင္ရြက္မႉ၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ငယ္မ်ားဆက္တိုက္ခ်မႉ ေတြပါ၀င္ရပါတယ္။ အခ်ိဳ႔လူအမ်ားစုက ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတာ့ခ်ပါတယ္ ဒါေပမယ့္ ခဏေနေတာ့ ေမ့သြားၾက၊ မၾကိဳးစားခ်င္ၾကနဲ႔ ဆက္လက္မလုပ္ေဆာင္ေတာ့ပါဘူး၊ ပ်င္းသြားၾကပါတယ္။ အခ်ိဳ့ကဒါကို အခ်ိန္မရဘူးလို႔ေျပာတတ္ၾကပါတယ္။ မွန္ပါတယ္ ပ်င္းတာေတာ့လူတိုင္းပ်င္းတတ္ၾကပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ျပီးတဲ႔အတြက္ေၾကာင့္ မျဖစ္မေန ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အားျပန္ေပးရပါတယ္၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြထပ္ခ်ရပါတယ္၊ မနားမေန ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ရပါတယ္။ဒါမွကိုယ့္ရဲ့ဆံုးျဖတ္ခ်က္အတိုင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကလူအေတာ္မ်ားမ်ားမလုပ္ႏိုင္တဲ႔အခ်က္ပါ သတိျပဳစရာအျဖစ္ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။
ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ႏိုင္ရန္အတြက္ သင့္ရဲ့စိတ္စြမ္းအင္ကလည္းအေရးၾကီးပါတယ္။ စိတ္စြမ္းအားနဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ ဘယ္ေျခ ညာေျခ လိုပါပဲ၊ တြဲေနမွခရီးေရာက္ပါတယ္။ ေကာင္းတဲ႔စိတ္ေတြက ခြန္အားၾကီးပါတယ္၊ မေကာင္းတဲ႔စိတ္ေတြက ခြန္အားနဲပါတယ္။ ပရဟိတစိတ္က သန္စြမ္းပါတယ္၊ အတၱစိတ္က ခ်ိနဲ႔ပါတယ္။ ပညာကထက္ပါတယ္၊ ႏံုအ မႉက တုံးပါတယ္၊ ရိုးသာမႉက အထက္တန္းက်ပါတယ္ ေကာက္က်စ္မႉက ေအာက္တန္းက်ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေကာင္းတဲ့စိတ္နဲ႔ အမ်ားအတြက္ကို ခ်င့္ခ်င့္ခ်ိန္ခ်ိန္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ျပီး ရိုးရိုးသားသားလုပ္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ထိုဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ိဳးဟာ အလြန္တန္ဘိုးၾကီးေသာ၊ အက်ိဳးရွိေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ျဖစ္မွာ ေျမၾကီးလက္ခတ္မလြဲပါဘူး။
အရြယ္ေတြၾကီးလာသည္ႏွင့္အမွ် လူေတြရဲ့ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြဟာလည္း ျမင့္မားလာပါတယ္၊ တာ၀န္ၾကီးလာပါတယ္၊ အေရးပါလာပါတယ္။ အကယ္၍ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္က စစ္တိုက္မယ္၊ အႏုျမဴဗံုးခ်မယ္ လို႔ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်လိုက္ပါက အဘယ္အထိ တာသြားမည္ဆိုတာ စဥ္းစားလို႔ရႏိုင္ပါတယ္။ ဘုရားအျဖစ္ကိုဆုေတာင္းလိုက္တဲ႔ (တနည္း) ဘုရားျဖစ္ရမည္ဟု ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်လိုက္တဲ႔ သုေမဓ ရွင္ရေသ့ေၾကာင့္အနႏၱသတၱ၀ါေတြ ေအးျငိမ္းခဲ႔ရပါတယ္။ ဒါဆို ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ခုရဲ့တန္ဘိုး ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ခုရဲ့ အႏုပညာကို စာဖတ္သူတို႔ ရိတ္စားမိေလာက္ပါျပီ။
အသင္စာဖတ္သူလဲ ခိုင္မာေသာ၊အမ်ားအက်ိဳးရွိေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားခ်ႏိုင္၍ ဘ၀လမ္းကိုေလွ်ာက္လွမ္းႏိုင္ပါေစ။
(မဂၤလာညေနခင္း)
